تئوری موسیقی

بر اساس دورۀ هنری پیدایش:

  • موسیقی گریگورین
  • موسیقی دوره باروک
  • موسیقی کلاسیک
  • موسیقی مدرن

بر اساس ساختار آواشناسی:

  • کوانتو تونیک (موسیقی دارای نت های جداگانه مشخص با فاصله موسیقایی)
  • استریم تونیک (موسیقی بدون فواصل- موسیقی دارای نت های پیوسته)

بر اساس ساختار گام ها:

  • گام کروماتیک
  • گام دیاتونیک

بر اساس تعداد نت ها در گام:

  • پنتا تونیک یا پنج صدایی (مانند موسیقی ژاپن)
  • مونو تونیک یا تک صدایی (مانند برخی سازهای تک نت همچون برخی شیپورهای نظامی و یا سوت سوتک)
  • هگزا تونیک

از دیدگاه ضرباهنگ:

موسیقی بی ضرب- آن است که دارای وزنی آشکار نباشد که نمونۀ آن برخی آوازهای موسیقی ایرانی هستند.

موسیقی آهنگین یا رِنگ (Rhythmic) به موسیقی هایی گفته می شود که دارای وزن باشد مانند آهنگ هایی که برای رقص ساخته شده باشد:

  • پیش درآمد، مارش و غیره.
  • لارگو (خیلی آرام و آهسته)
  • آداجیو (آهسته)
  • پرستو (خیلی تند)
  • آلگرو (تند)
  • آندانته (معمولی)
  • آلگرتو

از دیدگاه ناحیه پیدایش:

  • موسیقی بومی
  • موسیقی نواحی (موسیقی شرقی- موسیقی غربی- موسیقی ایرانی- موسیقی عربی- موسیقی فلامنکو- موسیقی کانتری- و بسیاری نواحی دیگر)

از دیدگاه خاستگاه معنایی- کلامی و جایگاه اجتماعی:

  • موسیقی مذهبی
  • موسیقی آیینی (به عنوان مثال موسیقی عرفانی و یا موسیقی صوفی گری، موسیقی عروسی و یا عزا)
  • موسیقی پاپ
  • موسیقی راک
  • موسیقی رپ
  • موسیقی کودک
  • نوحه خوانی
  • تواشیح

از لحاظ اولویت کلام یا ساز:

  • موسیقی کلام
  • موسیقی بی کلام

از دیدگاه کاربردی:

  • موسیقی درمانی مانند موسیقی زار جنوب ایران و یا موسیقی های مخصوص آرامش و مدیتیشن
  • موسیقی رقص
  • موسیقی فیلم
  • موسیقی نظامی (مارشه)

از لحاظ سازبندی (ارکستراسیون) و آوایی:

  • موسیقی تک سازی (Solo)
  • موسیقی سمفونیک
  • موسیقی اپرا
  • دو نوازی (دوئت)
  • سه نوازی (تریو)
  • چهار نوازی (کوارتت)
  • موسیقی تلفیقی (فیوژن)
  • موسیقی ضربی
  • موسیقی آرشه ای (مانند کوارتت زهی، گروه سازهای بادی)
  • موسیقی آوایی (وکال)- مانند آثار ارکستر آوازی تهران و یا گروه کر کلیسا

بر پایه فرم موسیقی:

  • سونات
  • سمفونی
  • پرلود (پیش درآمد)
  • مینوئت
  • پیشنوا (اُورتور)
  • کنسرتو
  • لایتموتیف یا نغمه معرف (leitmotiv به معنی نغمۀ راهبر یا شاخص)

بر اساس دستگاه یا مقام که برای موسیقی سنتی ایرانی هفت دستگاه به همراه پنج آواز برمی شمارند مانند دستگاه ماهور، دستگاه شور، آواز بیات ترک. هر دستگاه می تواند تعدادی «گوشه» داشته باشد. همچنین در موسیقی ایرانی ۱۲ مقام برشمرده اند مانند مقام راست، زیر، اصفهان، حجاز.

دیدگاهتان را بنویسید