در چشم اندازی كوتـاه به چهار سوی فلات بـزرگ ایـران، تا دور افتاده ترین نقاط پیرامون آن، نشانه هایی كم و بیش از آثار فرهنگ و تمدن محوری و نافذ اقوام كهن و بزرگ ایرانی، یافته می شود كه هریك در دوره ای خاص و تحت شرایط ویژه ای در دل فرهنگ آن مناطق نقش بسته وامروزه بعضاً عضولاینفك آن فرهنگ ها محسوب می شوند. در این راستا سهم تأثیر زبان و واژه های كهن فارسی (و یا به عبارتی وسیع تر واژه های «هند و ایرانی» و «هند و اروپایی») در فرهنگ اقصاء نقاط، بیش از سایر نشانه ها روشن و آشكار است.

اما كثرت تهاجمات،‌ تخاصم و یورش های فرهنگ ستیزانه براین آب و خاك در طول ادوار گذشته،‌ سیر گذار و تحول این واژه ها را مخدوش ساخته، به گونه ای كه نمی توان به آسانی درباره ی برخی از آنها رأی قاطع و ادله ی معتبر ارائه داد.

بسیاری از بزرگان و اساتید مسلم فن با احتیاط و وسواس ویژه به پژوهش بحث ریشه شناختی این واژه ها پرداخته اند و به همین دلیل این شاگرد كوچك در طول پژوهش های اخیر گاه ابزار و گزینه های منعطفی چون «شاید»، «احتمالاً» و «به نظر می رسد» را بكار گرفته، باشد كه روزی تاریخ با تكیه برشواهد و مكشوفات باستانشناسی ومستندات محكم تر،‌ زبان به بیان حقایق بگشاید.

دفتر سوم نیز سعی دارد به مانند دو دفتر پیشین (و در حد توان تا حدودی گسترده تر) به بررسی سیرتحول برخی از واژه های موسیقی كه امروزه كاربرد بیشتری دارند بپـردازد. نگارنـده به عنوان كمترین عضو جامعه ی ایـران پژوهی، عشـق و علاقه ی ویژه ای به متانت و صلابت و در عین حال اصالت واژه های فرهنگ موسیقی ایرانی داشته و در تلفظ آنها نوعی گفتمان موسیقایی را احساس می كند، كه گویـی در وزن و آهنـگ خود حدودی از چگونـگی گذشته ی موسیقی سرزمینمان را به همراه دارند. در این دفتر به واژه ی بیات و تركیبات آن توجه و پردازش ویژه ای صورت گرفته، به امید آنكه درمجموع مورد عنایت و استفاده ی اهل پژوهش وشیفتگان فرهنگ موسیقی ایران واقع شود.